Một quyết định tưởng chừng đơn giản của Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Hoa Kỳ (SEC) hôm 31/10 vừa qua đã vô tình tạo ra một tiền lệ pháp lý quan trọng mà các sàn giao dịch tiền mã hóa có thể tận dụng trong các vụ kiện tụng sắp tới.

Lệnh hoãn tuân thủ bất ngờ từ SEC​

Quyết định ban hành lệnh miễn trừ đặc biệt này không liên quan trực tiếp đến Bitcoin , Ethereum hay bất kỳ tài sản số nào. Thay vào đó, nó cho phép các sàn giao dịch chứng khoán truyền thống như Nasdaq và NYSE được hoãn việc tuân thủ Quy định NMS - bộ quy tắc quản lý giao dịch cổ phiếu tại Mỹ - cho đến tháng 2 và tháng 11⁄2026.

Chủ tịch SEC Paul Atkins giải thích rằng đây chỉ là biện pháp “kỹ thuật mang tính thủ tục” nhằm giúp các sàn truyền thống có thêm thời gian để điều chỉnh với những thay đổi phức tạp trong bối cảnh chính phủ tạm ngừng cấp ngân sách và quy định chưa được hoàn thiện đầy đủ.

Tại sao đây lại là “vũ khí pháp lý” cho giới crypto?​

Thoạt nhìn, quyết định này dường như không liên quan gì đến thị trường tiền mã hóa. Nhưng thực tế, nó đã vô tình củng cố cho lập luận mà Coinbase, Kraken, Binance và nhiều sàn crypto khác đã kiên trì đưa ra trong các vụ kiện với SEC:

“Nếu quy định chưa rõ ràng và cơ quan quản lý chưa đưa ra tiêu chuẩn cụ thể, việc cưỡng ép tuân thủ là không công bằng và cần phải tạm hoãn.”

Nói cách khác: Nếu SEC cho phép hoãn thực thi quy định đối với các sàn chứng khoán truyền thống vì lý do “quy tắc chưa hoàn chỉnh” và “thiếu nguồn lực”, tại sao nguyên tắc tương tự không được áp dụng cho các sàn crypto - những bên đang phải đối mặt với các vụ kiện trong khi khung pháp lý cho tài sản số vẫn chưa được thiết lập?

Nguyên tắc “thông báo công bằng” được gia cố​

Trong nhiều năm qua, các sàn crypto liên tục viện dẫn nguyên tắc “fair notice” (quyền được thông báo công bằng) - một nguyên tắc hiến định quan trọng trong hệ thống pháp luật Mỹ.

Kraken, Bittrex và Binance đều lập luận rằng: Họ không thể bị trừng phạt vì vi phạm các quy định mà SEC chưa bao giờ giải thích rõ ràng cách áp dụng trong bối cảnh tiền mã hóa.

Và họ đã có những bước tiến đáng kể:

Tháng 1⁄2025: Thẩm phán William Orrick cho phép Kraken tiếp tục lập luận này, thừa nhận rằng sàn “có cơ sở hợp lý” khi cho rằng họ không được hướng dẫn rõ ràng về cách áp dụng bài kiểm tra Howey cho giao dịch token trên thị trường thứ cấp.

Cùng tháng đó: Tòa Phúc thẩm Khu vực Ba đưa kiến nghị của Coinbase về việc xây dựng quy tắc rõ ràng trở lại cho SEC xem xét. Thẩm phán Stephanos Bibas nhận xét gay gắt: “SEC liên tục kiện các công ty crypto vì không tuân thủ luật, nhưng lại không chỉ ra cách để họ tuân thủ.”

Mối liên hệ không thể phủ nhận​

Quy định NMS quy định về bước giá tối thiểu, phí truy cập và yêu cầu minh bạch trong giao dịch cổ phiếu - những yếu tố nền tảng trong cơ chế vận hành của thị trường chứng khoán Mỹ.

SEC đã thông qua các sửa đổi từ tháng 12⁄2022, nhưng liên tục hoãn thực thi để chờ tòa án phán quyết. Khi tòa từ chối xem xét, thời hạn tuân thủ lẽ ra sẽ bắt đầu từ đầu tháng 11 năm nay.

Thế nhưng, SEC đã quyết định ban hành lệnh miễn trừ, lùi hạn đến năm 2026 với lý do các sàn “không thể thực hiện những thay đổi lớn này trong giai đoạn thiếu ngân sách và chưa có hướng dẫn đầy đủ”.

Đây chính xác là những gì các sàn crypto đã nói suốt ba năm qua: Họ không thể tuân thủ những quy định chưa được viết ra, những tiêu chuẩn chưa được làm rõ.

Trong khi đó, SEC vẫn kiên quyết cho rằng “luật hiện hành đã đủ rõ ràng” khi kiện các nền tảng crypto - nhưng lại thừa nhận rằng với thị trường cổ phiếu, cần phải có thời gian để “chuẩn bị và đạt được sự rõ ràng về quy định”.

Sự mâu thuẫn này chính là điểm yếu mà các luật sư crypto có thể khai thác.

Ý nghĩa thực tiễn trong hai năm tới​

Lệnh miễn trừ này sẽ có hiệu lực đến tháng 2⁄2026 cho một số quy định và đến tháng 11⁄2026 cho các quy định khác.

Trong khoảng thời gian này, các vụ kiện liên quan đến “fair notice” và “due process” (quy trình tố tụng công bằng) của các sàn crypto sẽ tiếp tục diễn ra - và giờ đây họ có thêm một vũ khí pháp lý mạnh mẽ: chính hành động của SEC.

Các luật sư crypto giờ đây có thể viện dẫn lệnh này trong:
- Các kiến nghị tạm hoãn thực thi
- Kháng cáo về quyền được thông báo công bằng
- Yêu cầu đình chỉ các vụ kiện cho đến khi có khung pháp lý rõ ràng

Lập luận của họ đơn giản nhưng mạnh mẽ: “Nếu SEC thừa nhận rằng việc hoãn thực thi là cần thiết để đảm bảo thị trường vận hành trật tự khi quy tắc còn tranh cãi và nguồn lực hạn chế, thì nguyên tắc đó phải được áp dụng nhất quán cho cả thị trường tài sản số.”

Kết luận​

Lệnh miễn trừ ngày 31⁄10 ban đầu được thiết kế để giải quyết các vấn đề kỹ thuật trong thị trường chứng khoán truyền thống. Nhưng nó đã vô tình trở thành một công cụ chiến lược cho giới luật sư crypto - một tiền lệ do chính SEC tạo ra, khẳng định rằng không thể thực thi quy định khi tiêu chuẩn chưa được xác định rõ ràng.

Đây có thể là bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến pháp lý kéo dài giữa ngành công nghiệp crypto và cơ quan quản lý - một bước ngoặt mà không ai ngờ tới, đến từ một quyết định dường như không liên quan gì đến tiền mã hóa.


Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Bài viết này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin và không phải là tư vấn pháp lý hay đầu tư. Độc giả cần tự nghiên cứu kỹ lưỡng và tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi đưa ra quyết định. Tác giả không chịu trách nhiệm đối với bất kỳ hành động nào dựa trên thông tin trong bài viết này.